Jouw lichaam jouw keuzes
Klinkt logisch toch? En dit geldt ook voor tijdens jouw zwangerschap, bevalling en kraamtijd. Uiteindelijk ben jij de eindbaas, jij beslist. Dat staat zelfs vastgelegd in de wet geneeskundige behandelovereenkomst.
Waar gaan die keuzes dan over? Bijvoorbeeld over waar je wilt bevallen, of je een inwendig onderzoek wilt, een oxytocine injectie na de geboorte, of je echo’s wil laten maken, wat je wilt doen als je langer dan 42 weken zwanger bent, etc, etc. Er zijn een heleboel keuzes waar je voor kan komen te staan. Dat kan best overweldigend voelen.
Gelukkig kan en wil je zorgverlener met jou meedenken. Want het is heel belangrijk dat je zorgverlener goed kan werken met keuzes die jij maakt. Een voorbeeld: als jij graag thuis wilt bevallen en je appartement 5 verdiepingen hoog is zonder lift, kan het voor een zorgverlener niet goed voelen om jouw bevalling te begeleiden. Als er extra zorg nodig is, is het lastiger om jou te verplaatsen. Dan kun je kijken wat opties zijn zodat jullie samen achter een plan kunnen staan. Bijvoorbeeld een andere zorgverlener erbij vragen of kijken naar mogelijkheden om poliklinisch te bevallen. Uiteindelijk is een zelfverzekerde en ontspannen zorgverlener bij je bevalling natuurlijk wel zo fijn.
Samen kijken naar keuzes heet met een mooi engels woord shared decision making, oftewel gedeelde besluitvorming. Hoe pak je dat aan?
- Stel vooral veel vragen aan jouw zorgverlener. Als het goed is kan hij of zij jou precies uitleggen wat risico’s en voordelen zijn van bepaalde keuzes. Maar ook wat alternatieven zijn zoals niks doen.
Een handig overzicht van vragen die je in alle situaties kan gebruiken (ook tijdens de bevalling) is het brains model:
- Leg jouw zorgverlener uit wat jouw waarden zijn, wat jouw motivatie is en misschien wel wat belangrijk is in jouw cultuur. Zo snapt jouw zorgverlener beter wat jou drijft.
- Neem iemand mee naar het gesprek, soms geeft je zorgverlener je veel informatie en zeker met je mombrain kan het zijn dat je niet alles opslaat.
- Vraag als er vakjargon voorbijkomt om dat uit te leggen.
- Herhaal om te checken of je het goed begrepen hebt.
- Vraag om tijd om over iets na te denken als je daar behoefte aan hebt. Je hoeft niet meteen te beslissen (zelfs niet tijdens je bevalling, er is bijna altijd tijd).
Gedeelde besluitvorming is niet eenmalig maar komt steeds weer terug gedurende jouw zwangerschap, geboorte en kraamtijd. Bij alle handelingen die jouw zorgverlener vervolgens doet of dat nou het opmeten van ontsluiting is (inwendig onderzoek) of het maken van een echo is, geldt: geïnformeerde (informed consent) en lichamelijk (embodied consent) toestemming van jou is nodig. Wat betekent dit?
- Geïnformeerde toestemming: voordat een zorgverlener een handeling doet moet jij goed weten waar je toestemming voor geeft. En vervolgens kun je toestemming geven of dit weigeren. Jouw zorgverlener zal je uitleggen wat de risico’s en de voordelen zijn van instemmen of weigeren.
- Lichamelijke toestemming: het kan zijn dat je instemt met een handeling. Dan is het goed om te weten dat je kan wachten tot jouw lichaam hier klaar voor is. Bijvoorbeeld bij inwendig onderzoek om te meten hoeveel ontsluiting er is, kan je zelf aangeven wanneer voor jou het juiste moment is.
Reactie plaatsen
Reacties